Goddess Siddhidatri, presiding over all siddhis सर्व सिद्धींची अधिष्ठात्री देवी सिद्धीदात्री.
दुर्गा देवीचे नववे स्वरुप म्हणजे सिद्धिदात्री देवी. सर्व सिद्धींची अधिष्ठात्री देवी म्हणून देवीच्या या स्वरुपाला सिद्धिदात्री असे संबोधले जाते. सिद्धिदात्री देवी कमळावर विराजमान आहे. चतुर्भुज असलेल्या सिद्धिदात्री देवीच्या हातांमध्ये कमळ, शंख, गदा, सुदर्शन चक्र आहे. सिद्धिदात्री देवी सरस्वती देवीचेही एक रुप मानले जाते. सिद्धिदात्री देवीच्या पूजनाने महाविद्या आणि अष्टसिद्धी प्राप्त होऊ शकतात, अशी मान्यता आहे.
सिद्धिदात्री देवीचे पूजन
नवरात्रातील आठही दिवशी मनोभावे पूजन केल्यास नवव्या सिद्धिदिनी देवी भक्तांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण करते, अशी मान्यता आहे. नवरात्राच्या अंतिम दिवशी म्हणजेच महानवमीला सिद्धिदात्री देवीचे पूजन केले जाते. सकाळी लवकर उठून नित्यकर्म आटोपल्यानंतर सिद्धिदात्री देवीची षोडशोपचार पूजा करावी. यावेळी देवीला नवाहन, नवरसयुक्त नैवेद्य दाखावावा. तसेच नऊ प्रकारची फुले देवीला अर्पण करून नवरात्राची सांगता करावी, असे सांगितले जाते. दुर्गा सप्तशतीच्या नवव्या अध्यायात सिद्धिदात्री देवीच्या पूजनाबाबत माहिती देण्यात आल्याचे सांगितले जाते. नवव्या दिवशी देवीला ऋतुकालोद्भव फळे, साखर-फुटाणे, पुरी, काळे चणे, खीर आणि श्रीफळ अर्पण करावे, असे सांगितले जाते.
सिद्धिदात्री देवीचा ध्यान मंत्र
नवरात्रातील नवव्या दिवशी सिद्धिदात्री देवीची आराधना खाली दिलेल्या मंत्रांना केल्यास देवी प्रसन्न होते, अशी मान्यता आहे.
वन्दे वांछित मनोरथार्थ चन्द्रार्घकृत शेखराम्।
कमलस्थितां चतुर्भुजा सिद्धीदात्री यशस्वनीम्॥
सिद्धिदात्री देवी पूजन महत्त्व
नवरात्रातील अखेरची माळ असल्यामुळे सिद्धिदात्री देवीचे पूजन महत्त्वाचे मानले गेले आहे. दुर्गा देवीच्या या स्वरुपाचे पूजन केल्यास अनेक सिद्धी तसेच मोक्ष प्राप्त होऊ शकतो, अशी मान्यता आहे. देव, यक्ष, किन्नर, दानव, ऋषि-मुनी, साधक आणि गृहस्थाश्रमात जीवन व्यतीत करणारे भाविक सिद्धिदात्री देवीचे पूजन करतात. देवीच्या पूजनाने यश, बल आणि धन प्राप्ती होते, असे म्हटले जाते. देवी आपल्या भाविकांच्या सर्व मनोकामना पूर्ण करते, असे सांगितले जाते. तसेच नवरात्राची सांगता सिद्धिदात्री देवीच्या पूजनाने होत असल्यामुळे या दिवशी कुमारिका पूजनालाही अनन्य साधारण महत्त्व प्राप्त होते. या दिवशी कुमारिकांचे मनोभावे पूजन, मान-पान करावे आणि नवरात्राच्या विशेष व्रताची सांगता करावी, असे सांगितले जाते.
