दुर्गा देवीचे आठवे रूप — अन्नपूर्णा, ऐश्वर्य प्रदायिनी, महागौरी. Eighth form of Goddess Durga — Annapurna, Aishwarya Pradaini, Mahagauri

दुर्गा देवीचे आठवे स्वरुप महागौरीचे आहे. महागौरीला आदिशक्तीचेच एक रुप मानले जाते. पुराणातील काही उल्लेखांनुसार, आपल्या तेजाने संपूर्ण विश्वाला प्रकाशमान करणारी महागौरी देवी आहे. देवीच्या या स्वरुपाला अन्नपूर्णा, ऐश्वर्य प्रदायिनी, चैतन्यमयी असेही संबोधले जाते. चतुर्भुज महागौरीच्या एका हातात त्रिशूल, तर दुसऱ्या हातात डमरू आले. देवीचा तिसरा हात अभय मुद्रा तर चौथा हात वरदान मुद्रेत आहे.

महागौरी देवीचे पूजन

दुर्गा देवीच्या अन्य स्वरुपांप्रमाणेच महागौरीचे पूजन करावे. महागौरी देवीला श्रीफळ, पुरी-भाजी, साखर फुटाणे आणि चणे यांपैकी नैवेद्य दाखवावा, असे सांगितले जाते. तसेच महागौरी देवीचे पूजन करताना गुलाबी रंगाची वस्त्रे परिधान करावीत, असे म्हटले जाते. महागौरी देवी गृहस्थाश्रमाची असून, गुलाबी रंग प्रेमाचे प्रतीक मानले गेले आहे.

महागौरी देवीचा मंत्र

महागौरी देवीचे पूजन केल्यानंतर यथाशक्ती, यथासंभव मंत्राचा जप करावा, असे सांगितले जाते.

वन्दे वांछित कामार्थे चन्द्रार्घकृत शेखराम्।
सिंहरूढ़ा चतुर्भुजा महागौरी यशस्वनीम्॥
श्वेत वृषे समारूढ़ा श्वेताम्बर धरा शुचि:।
महागौरी शुभं दद्यान्महादेव प्रमोददा॥

महागौरी देवीचे महात्म्य

पुराणातील एका कथेनुसार, वयाच्या आठव्या वर्षी देवीने महादेव शिवाला प्राप्त करण्यासाठी कठोर तपस्या केली होती. वयाच्या आठव्या वर्षी तपस्या केल्यामुळे नवरात्रात महागौरी देवीचे पूजन आठव्या दिवशी केले जाते, अशी मान्यता आहे. राक्षस दैत्य शुंभ-निशुंभचा वध करण्यासाठी महागौरीने कौशिकी स्वरुप धारण केले. ही देवीचीच एक लीला होती, अशी कथा पुराणात आढळते. एखाद्या महिलेने देवीचे भक्तिभावाने पूजन केल्यास देवी नेहमी तिच्या सौभाग्याचे रक्षण करते. विवाह जुळण्यात अडचणी, समस्या येत असतील, तर त्या दूर होतात. जीवन सुखमय होते, असे सांगितले जाते. महाष्टमीला महागौरी देवीचे पूजन केल्यानंतर कुमारिका पूजन करण्याला विशेष महत्त्व असल्याचे सांगितले जाते.